جواهرات باستانی ایران و اسامی آن ها

تاریخچه جواهرات باستانی ایران و اسامی آن ها در جهان همواره دستخوش تغییرات گسترده ای بوده است. کشور عزیزمان ایران با برخورداری از قوم های مختلف در طول تاریخ خود یکی از کشورهای غنی از لحاظ دستاوردهای مادی و معنوی می باشد. همان طور که می دانید نوع پوشش، سنن و آداب و رسوم هر قوم و اقلیمی دارای ویژگی های خاص خود است و جالب توجه است بدانید که این خاص بودن در دنیای جواهرات نیز وجود دارد. جواهرات قدیمی ایران در مناطق ایل قشقایی و اعراب منطقه خوزستان کنونی از مخاطبان بسیاری برخوردار بوده است. عموم جواهرات مردمان قشقایی شامل گردنبند مهلو، گردنبند مهره ای، گردنبند میخک، النگو، دستبند جواهر گندمی و بازوبندهای مهره ای، عنبردان و گیسوبند می باشد. اما جواهرات سلطنتی ایران باستان با ظهور دوران هخامنشیان از طراحی های بهره مند شد. در این دوره هنر جواهرسازی به صورت کاملا حرفه ای دنبال می شده است. این دوره آغازگر مسیر تحولی در هنر جواهرسازی و طلا می باشد.

جواهرات ایرانی دوران باستان و انواع زیورآلات قدیمی

جواهرات ایرانی دوران باستان و انواع زیورآلات قدیمی، از دیرباز حضور داشته اند و ما شاهد قرار گرفتن آن ها بر روی لباس های اقوام مختلف می باشیم. جواهرات باستانی ایران در ابتدا به صورت دانه و مهره های رنگی شکل گرفته اند و به مرور و با گذشت زمان سنگ و جواهر به ارج و قرب بیشتری دست یافتند. دوران اشکانیان همراه بود با انواع تزئینات و درخشان سازی اشیا در ایران. به همین خاطر بیشتر جواهرات زنانه و زیورآلات این دوره از تنوع و شکوه بیشتری برخوردار شدند. جالب توجه است بدانید که در این دوره از ایران باستان طلا و جواهراتی با مقیاس کوچک تر مانند سنجاق، آویز و حلقه ساخته و طرح پردازی می شدند.

اما نمی شود از دوران جواهرسازی ایران باستان صحبت کرد و نامی از ساسانیان نیاورد. عصر ساسانیان را دوره اوج هنر جواهرسازی و طلای ایرانی می شناسند. در این دوره پادشاهان ساسانی و به خصوص هرمز اول و خسرو دوم علاقه وافری به طلا و جواهرات تاج و تخت پادشاهی نشان دادند که با افزایش کیفیت جواهرسازی همراه بود. به گفته مورخین، طلا و جواهرات دوره ساسانی در جهان نظیر نداشته و موجب حیرت و تحسین همگان بوده است. دستبند دوره ساسانی یکی از جواهرآلاتی است که بسیاری از مردم طبقه اشراف آن دوره از آن استفاده می نموده اند.

جواهرات و گردنبند عتیقه قدیمی

گذشته ی پر زرق و برق جواهرات در ایران می تواند دلیل محکمی بر علاقه ایرانیان به زیورآلات باشد. امروزه انگشتر، جواهرات و گردنبند عتیقه قدیمی از اعتبار بسیار بالایی برخوردار هستند و موجب خشنودی افراد می شوند. دستبند و گردنبند های عتیقه را می توان در بسیاری از موزه ها مشاهده نمود و به تحسین هنر جواهرسازی آن دوره پرداخت. جالب توجه است بدانید که در قرن بیستم صنعت جواهرسازی و طلای ایران دوران جدیدی را آغاز کرد و از پرداخت به طرح های باستانی فاصله گرفت و مطابق با طرح های روز جهانی گام برداشت. با این حال جواهرات عتیقه چه از دوران کهن مانند ایل قشقایی و دوران هخامنشی و چه از دوران قاجار و پهلوی از ارزش بسیار بالایی برخوردار هستند. امروزه شما می توانید برای بهره مندی از جدیدترین طرح های طلا و جواهرات به گالری جواهری سُروری مراجعه نمایید و لذت کالایی اصیل و خوش نقش و نگار را به خود هدیه دهید. تاریخچه زیورآلات و جواهرات، سرگذشت و تاریخ ملت ها هستند و نشانگر حسن سلیقه و خلاقیت هنری ایرانیان در زمینه جواهرسازی.

اسامی جواهرات باستانی ایرانی و قدیمی

در طول تاریخ از اسامی جواهرات باستانی ایرانی و قدیمی چیز زیادی باقی نمانده هر چند که صنعت جواهرات ایران باستان در ادوار مختلف زبان زد بود با این حال پادشاهان ایرانی تا پیش از دوره ی صفویه به جمع آوری و حفظ جواهرات زینتی و سنگ های قیمتی اقدام نکرده بودند. آن چه که با عنوان جواهر و زیور آلات از ایران باستان از دوره های قبل از صفویه در موزه ها مشاهده می شود در واقع حاصل حفاری های باستان شناسان می باشد. اینها اسامی جواهرات ایرانی و برخی از معروف ترین جواهرات قدیمی ایرانی هستند که از دوره ی صفویه به بعد به موزه جواهرات ملی ایران ملحق شدند.

• تاج پهلوی
• جقه نادری 
• کره جواهر نشان
• تخت طاووس یا همان تخت خورشیدالماس معروف به دریای نور: از جواهرات منسوب به نادر شاه است. ناصرالدین شاه به این موضوع اعتقاد داشت که این جواهر یکی از گوهرهای تاج کوروش بوده است 
• تاج کیانی: این تاج در زمان فتحعلی شاه ساخته شد و اولین تاجی است که پس از دوران ساسانی به این صورت ساخته شده است.

آشنایی با تاریخچه جواهرات در ایران باستان تاکنون

با آشنایی با تاریخچه جواهرات در ایران باستان تاکنون به دنیایی از زیبایی، شکوه، قدرت و خلاقیت در این کشور پی برد. این جواهرات ارزشمند و اسامی جواهرات باستانی، نشان دهنده قدرت و خلاقیت و استعداد صنعت گران و هنرمندان ایرانی هستند. ایران کشوری پر از گنجینه جواهرات، الماس ها انواع سرویس جواهر زمرد و دیگر منابع مختلف است که همگی نشان دهنده قدرت، پشتوانه اقتصادی قوی و ذوق هنری بالای مردم آن هستند. این کشور یکی از با ارزش ترین موزه های جواهرات زیبا و با اصالت جهان را در خودش جای داده است. تاریخچه جواهرات در ایران بیانگر آن است، که شاهان این سرزمین علاقه بسیاری به گردآوری جواهرات داشته اند.

با توجه به تاریخچه جواهرات در ایران، صنعت جواهر سازی یکی از صنعت های کهن ایران باستان است که تا به امروز ادامه داشته است. جالب است بدانید قدیمی ترین گردنبند مروارید جهان به یک شاهزاده ایرانی تعلق داشته است که یک گردنبند عتیقه قدیمی است که امروزه این جواهر عتیقه را می توان در موزه لوور مشاهده کرد. زیبایی این جواهرات نشان دهنده تاریخ کهن جواهرات در ایران است. اگر شما هم مشتاق آشنایی با تاریخچه این جواهرات هستید، در ادامه می توانید اطلاعات زیادی در این باره کسب کنید.

قدمت جواهرات عتیقه قدیمی اصل ایران

قدمت جواهرات عتیقه قدیمی اصل ایران بسیار زیاد است. قدیمی ترین جواهرات کشف شده توسط باستان شناسان در ایران به دوران هزاره سوم قبل از میلاد تا زمان حکومت بر می گردد. در طول دوران ایران باستان خانواده های بسیاری، به خصوص خانواده های سلطنتی، به دلیل علاقه بیش از حد به جواهرات، آن ها را همراه با مردگان خود دفن می کردند و حتی پس از مرگ نیز جواهرات را از خود جدا نمی کردند. امروزه این جواهرات در گورستان های باستانی توسط باستان شناسان یافت شده است. اولین منطقه ای که جواهر ایرانی از آن استخراج شد شهر سوخته نام دارد که از قدمت 5000 ساله برخوردار است.

سرگذشت سنگ های قیمتی

در مورد سرگذشت سنگ های قیمتی به دلیل این که در موقعیت جغرافیایی ایران معادن سنگ بسیاری وجود داشت و تجارت رونق یافت، به مرور زمان استفاده از گوهر هایی همچون یاقوت سرخ، فیروزه و فلزاتی مانند مس بیشتر شدو انگشتر جواهر یاقوت و زمرد از زیورالات بسیار رایج از قدیم تا به الان در بین ایرانیان بوده است. تا جایی که استفاده از نگین ها علاوه بر گوشواره ها، گردنبند، حلقه و دستبند به کمربند، کلاه و شال و دیگر وسایل هم رسید. یکی از دلایل زیبایی این سنگ های قیمتی، شکسته شدن نور در آن ها است که باعث درخشش آن ها می شود.  همچنین می توان از ظرافت و زیبایی این سنگ ها به آشنایی و تبحر هنرمندانمان در استخراج و تراش سنگ ها در آن دوران پی برد.

عصر طلایی ساسانی

با بررسی تاریخچه جواهرات در ایران پی می بریم که عصر طلایی ساسانی عصر درخشان جواهرات ایران است. ساخت جواهرات در ایران بعد از هخامنشیان مدتی کمرنگ شد تا آن که در دوران ساسانیان این هنر بار دیگر رشد پیدا کرد. از آن پس با توجه به تکنیک های نوین و پیشرفته، همچنین آموزش ها در عرصه طراحی، پیچیدگی و پیشرفت در این صنعت افزایش یافت. در دوره ساسانی طبقات بالای جامعه، درباریان و اشراف، خصوصا خانم ها علاقه مند به استفاده از زیورآلات زینتی و انواع جواهرات دخترانه پر زرق و برق شدند و برای تقویت موقعیت اجتماعی شان به استفاده از این جواهرات روی آوردند؛  همین امر به ارتقا و حفظ جواهرات باستانی ایران بسیار کمک کرد. به طوری که حتی شمشیر ها را نیز از طلا می ساختند. در طول دوره ساسانیان طلا دیگر فلزی تنها برای ضرب سکه و استفاده تجاری نبود؛ بلکه بهره برداری های متنوعی در ساخت جواهرات و لوازم دیگر داشت و دارایی معتبری برای اشراف به حساب می آمد.

بررسی تاریخچه جواهرات در ایران

در تاریخچه جواهرات در ایران تصویرسازی موجودات حماسی یا اساطیری از بیشترین طرح هایی بوده که در دوران قبل از اسلام رواج داشته است؛ برای مثال دستبند عنقا یکی از این موارد است که ابتدا و انتهای آن سر های عنقا، پرنده افسانه ای، قرار گرفته است. در بین ایرانیان و در جواهرات باستانی ایران عنقا نمادی از سرزندگی و شادی است. دیگر طرح های زیورآلات آن دوران شامل شیر، مار و اژدها می شود. با تغییر پارادایم در هنر که به وسیله ظهور اسلام ایجاد شد، آثار هنری و جواهرات متفاوتی پدید آمد که امروز هم در مدل های مختلف جواهرات ست و نیم ست جواهر گردنبند و انگشتر باقی مانده . از تغییرات ایجاد شده این جنبش نوشتن نام خلفای اسلامی و بزرگان دینی، عبارات و متن های مقدس اسلامی و آیاتی از قرآن بر جواهرات بود. امروزه استفاده از الگو های هندسی اسلامی که در صنایع دستی ایران صورت می گیرد یکی دیگر از همان تاثیرات مهم جنبش اسلامی است.

تاریخچه جواهرات در عصر سلسله قاجار

از آن جایی که پادشاهان قاجاری تحت تاثیر افکار اروپایی قرار گرفته بودند،تاریخچه جواهرات در عصر سلسله قاجار بسیار شنیدنی است. زنان و مردان آن دوره بسیار به ظاهرشان اهمیت می دادند و بسیار شیک پوش بودند. تلاش می کردند جذابیت خود را حفظ کنند. به همین دلیل از جواهرات پر زرق و برقی مثل گوشواره جواهر یاقوت و زمرد بسیار استقبال و استفاده می کردند و می توان در جواهرات دوره قاجار طراحی ها و نقش های منحصر به فرد و ظریفی را علاوه بر طرح های مرسوم جواهرات باستانی ایران مشاهده کرد. به این ترتیب این هنر و صنعت به حدی رشد یافت که تاثیر آن در ادوار بعدی هنر ایران و جهان قابل ملاحظه است. در تاج گذاری های آن دوران می توان تاج هایی گرانبها را مشاهده کرد که به واسطه الماس، زمرد و یاقوت سرخ به آن زیبایی بخشیده اند. از معروف ترین این نوع تاج ها می توان تاج کیانی را نام برد که هم اکنون در موزه جواهرات ملی از آن نگهداری می شود.نقاشی شاه ایران (فتحعلی شاه قاجار) را با کمربند ، تاج ، بازوبند با سنگهای قیمتی نشان می دهد.

تاج نور العین از معروف ترین جواهرات دنیا

همچنین از دیگر جواهرات سلطنتی ایران و معروف ترین جواهرات دنیا نیم تاج نورالعین است، که برای فرح پهلوی ساخته شد. این نیم تاج، اثری از جواهر ساز نیویورکی بود که در مراسم ازدواج فرح پهلوی مورد استفاده قرار گرفت، که الماس صورتی روی آن جلوه زیبایی به آن بخشیده بود. از جواهرات مشابه آن میتوان به مدل های مختلف گردنبند و گوشواره جواهر سنگ رنگی اشاره کرد. الماس صورتی کمیاب استفاده شده در این تاج طبق گفته دانشمندان، تکه کوچک همان الماس دریای نور است که از یکدیگر جدا شده اند. یکی دیگر از تاج هایی که در تاریخچه جواهرات در ایران جایگاه ویژه ای داشته است نیز، تاج فرح است؛ که محمدرضا شاه در زمان تاج گذاری آن را به ملکه ایران، فرح پهلوی داد. این تاج، با پارچه مخمل سبز رنگ و جواهراتی چون الماس با قاب طلا، یاقوت قرمز، زمرد سبز و مروارید مزین شده بود. این جواهرات که بخش عمده ای از خزانه داری بودند، با توجه به قانونی که رضا شاه پهلوی در مجلس ایران تصویب کرده بود، به بانک ملی واگذار شد. همچنین در زمان محمدرضا شاه مجددا به بانک مرکزی که به تازگی تاسیس شده بود، انتقال یافت. سپس، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران جواهرات باقی مانده نیز به بانک مرکزی منتقل شد و آن را به عنوان خزانه جواهرات ملی ایران نام گذاری کردند.

جواهرات ملی و سلطنتی عصر پهلوی

از معروف ترین تاج هایی که در تاریخچه جواهرات در ایران و جواهرات ملی و سلطنتی عصر پهلوی یافت می شود، تاج پهلوی است که به شدت بر زیبایی و ظرافت در ساخت آن دقت شده است. این تاج توسط نخبگان جواهر ساز ایرانی با استفاده از هزاران سنگ نازک، طلا و نقره، الماس و زمرد های بزرگ، یاقوت کبود و مروارید، پارچه مخمل قرمز برای کلاه تاج، زمرد بزرگ برای قسمت بالایی آن و یک درخشش پلکانی مانند خورشید در وسط تاج با الماس های سفید که اشعه های درخشان را در آن نمایان می کند، تزئین شده است. این تاج تنها دو بار برای تاج گذاری رضا شاه و جانشینی پسرش محمدرضا شاه مورد استفاده قرار گرفته است.

جواهرات ایرانی در روزگار کنونی

هنرمندان ایرانی تلاش های بسیاری برای کشف ارتباطات و پیوند میان روند های مدرن امروزی و تاریخچه جواهرات در ایران کرده اند. با توجه به تغییرات گسترده ای که در طول این سالیان در جواهرات باستانی ایران ایجاد شد، همچنان زیبایی و جذابیت بسیاری از عناصر پابرجاست. گفتمان میان سنت و مدرنیته موجب بازگشت به ایده ها و نقش های شگفت انگیز و زیبای گذشته شده است که نمونه ای از استفاده مجدد این ایده ها را می توان در کاشی کاری های آبی دوران صفویه یا حتی انواع جواهرات نامزدی لوکس ایرانی که مورد استقبال طراحان امروزی قرار گرفته مشاهده کرد. همچنین طرح های بنا ها و مساجد که به عرصه های هنری مختلف و زیورآلات منتقل شده اند، نمود جذابیت و زیبایی اصالت ایرانی هستند. می توان این زیبایی ها را در هنر های دیگری همچون خوشنویسی ایرانی، کاشی کاری و طراحی محصولات نیز ملاحظه کرد. تاریخچه جواهرات در ایران تا به امروز نشان دهنده شکوه هنر جواهر سازی و پیشرفت و ظرافت در این صنعت بوده و همچنان با قدرت کار خود را ادامه داده است. ما امید داریم که پیشرفت در این حوزه به اوج خودش برسد و بتوانیم در عرصه جهانی این هنر اصیل ایرانی را همچنان پا برجا نگه داریم. جواهری سُروری نیز بر همین اساس با محصولات متنوع برای هر نوع سلیقه‌ای آماده خدمت به شما عزیزان می‌باشد.